«ناظم دباغ» در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت: دولت اقلیم کردستان در خصوص اقدامات داعش برای صادرات نفت سوریه به ترکیه، اطلاعی ندارد. ما نمی‌توانیم این خبر را تأیید یا تکذیب کنیم. داعش در حال فروش نفت مناطقی است که در کنترل دارد اما این کار از طریق خاک اقلیم کردستان انجام نشده است.

در یکسال گذشته، مناقشات منطقه‌ای و گسترش حوزه‌های تحت کنترل گروه‌های تروریستی، امنیت انتقال نفت و گاز در خاورمیانه را به مخاطره انداخته است، به گونه‌ای که در حال حاضر، امنیت انتقال نفت و گاز به یکی از موضوعات مهم در مباحث اقتصاد انرژی تبدیل شده است.

«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در خصوص وضعیت تولید و صادرات نفت اقلیم کردستان عراق گفت: سال گذشته اقدامات داعش، مشکلاتی را برای صادرات نفت اقلیم کردستان ایجاد کرد اما این مشکلات اکنون کاملا بر طرف شده است. در حال حاضر، تولید نفت اقلیم کردستان رو به رشد است، اما مشکل صادرات نفت ما ناشی از افت قیمت نفت است و ما از افت قیمت نفت آسیب دیده‌ایم.

نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران، ادامه داد: منبع درآمدی دولت اقلیم کردستان به دلیل افت قیمت نفت، بحرانی شده است. در کنار کاهش درآمد نفت با افزایش هزینه‌های نظامی و امنیتی نیز مواجه شدیم.

«ناظم دباغ» در پاسخ به این پرسش که "داعش از طریق برخی کشورهای منطقه به صادرات نفت مشغول است، آیا داعش تاکنون توانسته است از طریق خاک اقلیم کردستان نفتی را به فروش برساند؟" ، گفت: ما صادرات نفت توسط داعش از طریق خاک اقلیم را تکذیب می‌کنیم. تا کنون داعش هیچ نفتی را از طریق خاک اقلیم صادر نکرده است.

نماینده اقلیم کردستان افزود: دولت اقلیم کردستان در خصوص اقدامات داعش برای صادرات نفت سوریه به ترکیه، اطلاعی ندارد. ما نمی‌توانیم این خبر را تایید یا تکذیب کنیم. داعش در حال فروش نفت مناطقی است که در کنترل دارد اما این کار از طریق خاک اقلیم کردستان انجام نشده است.

طرح اصلاحات در عراق طرح خوبی است اما باید مشخص شود که کردها در کجای این طرح و خصوصاً نظام سیاسی عراق واقع شده‌اند همانگونه که در ترکیه هم این موضوع به مشکل بزرگی تبدیل شده است.

«ناظم عمر دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با تشریح جغرافیای سیاسی و اقلیمی کردها در منطقه خاورمیانه تصریح کرد: درست است که کردستان کشور نبوده اما یک جغرافیای متحد بوده است ولی شرایط زمانی، تاریخی، اتفاقات و جنگ‌هایی که میان امپراتوری ایران و امپراتوری عثمانی روی داد؛ باعث شد تا زمین و قسمتی از این سرزمین‌ها از هم جدا شود. این موضوع باعث شد تا سرزمین‌های کردنشین به دو فاز تقسیم شود. یعنی قسمتی از آن در امپراتوری عثمانی و قسمتی دیگر در امپراتوری ایران یا همان امپراتوری عباسی قرار گرفت. پس از جنگ جهانی اول، مجدداً یک تقسیم‌بندی دیگری به وجود آمد که قسمتی از آن به سوریه پیوست و از ترکیه جدا شد و قسمت دیگر آن نیز به عراق پیوست که در واقع از ایران و ترکیه جدا شده بود. لذا مواردی که ذکر شد یک حقیقتی در جغرافیای کُردی است و به نوعی کردها در این جغرافیا مستقر شدند.

وی ادامه داد: در طول تاریخ عراق جدید، کردها در مبارزه بوده‌اند و به دلیل مظلومیت و ظلم‌هایی که در حق آنها صورت گرفته است، نتوانسته‌اند در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی دولت مرکزی عراق حضور داشته باشند. به گونه‌ای که پس از سقوط صدام و جنگ خلیج‌فارس، منطقه‌ای مستقل برای کردها به وجود آمد؛ با توجه به اعتقاد خودمان و همچنین با توجه به شرایط زمانی و موضوعی، از آن زمان تاکنون و به نظرم برای آینده هم، این شرایط پابرجاست و کردها مجدداً با عراق جدید متحد شدند و در چارچوب قانون اساسی عراقی پذیرفتیم که یک اقلیم فدرالی در چارچوب یک عراق فدرالیزم محسوب شویم. متأسفانه یک واقعیتی مانند داعش در عراق به وجود آمد و حقیقت کردها و پیشمرگه‌ها خودش را بیشتر نشان داد. به طوری‌که آنها از مناطق خودشان دفاع می‌کنند و علیه تروریسم فعال هستند و باید به این واقعیت اعتراف کرد که امروز تنها نیروی قدرتمند در عراق و منطقه که علیه داعش می‌جنگد، کردها هستند. درست است که کمک و همکاری بعضی از کشورها و به خصوص دوستان نزدیک همچون ایران به پیشمرگه‌ها رسیده است ولی اگر نیروی قدرتمند پیشمرگه و مردم اقلیم کردستان هم نبود این پیروزی‌ها به دست نمی‌آمد. شاید ده‌ها اسلحه و تکنولوژی دیگر به نیروهای نظامی در عراق داده شد، ولی نتیجه جنگ آنها با داعش چه شده است؟

دباغ با اشاره به صحبت‌های اخیر رئیس سابق ستاد ارتش ایالات متحده گفت: موضوع دیگر یا به بیانی گویاتر بعد دوم این مسأله این است که یک سوم اراضی عراق به دست داعش افتاده است که ساکنان آنها کُرد و شیعه نیستند بلکه اهل تسنن هستند. و اینجا این واقعیت را نشان می‌دهد که به عنوان اکثریت مطلق، در عراق شکلاً هم منطقه کُردنشین، هم منطقه سنی‌نشین و هم منطقه شیعه‌نشین در آن مشخص شده است. باید بگوییم در این مناطق، همه طیفی از اقوام اعم از کُرد، سنی و سایرین حضور دارند و به عنوان اکثریت مطلق در این مناطق، هم کُرد شیعه وجود دارد، هم عرب سنی و هم عرب شیعه. اما در منطقه اهل تسنن، قدرت دست داعش است و در مناطق دیگر عراق، قدرت دست شیعه‌ها است و هم اکنون اگر دقت کنیم می‌بینیم که عراق به سه قسمت تقسیم شده است و اینکه رئیس سابق ستاد ارتش آمریکا حرفی از تجزیه می‌زند، در حقیقت یک بررسی نظامی را صورت داده و تمامی تفکرش بر اساس معادلات نظامی است و نه سیاسی. یعنی به لحاظ نظامی بررسی می‌کنند که کمک‌های ارائه شده به دولت و ارتش عراق تا چه حد توانسته است مناطق تحت سلطه داعش را آزاد بکند؟ اما به اندازه خیلی کمتری از این مقدار امکانات، کمک‌های ارتش آمریکا از طریق دولت عراق در اختیار پیشمرگه‌ها قرار گرفته است و از آنان حمایت کردند و آنها نیز توانستند درصد بیشتری از مناطق اقلیم کردستان را از وجود داعش پاکسازی کنند.

وی افزود: بعد از آن، باید به تجربه کردها در سوریه اشاره کرد؛ به گونه‌ای که مقاومت کردها در کوبانی به نمادی برای مبارزه و مقاومت تبدیل شد تا جایی که زن و مرد در کنار یکدیگر توانستند مناطق خود را حفظ کنند و پس از آن هم توانستند مناطق دیگری که در دست داعش بود را آزاد کنند. لذا اگر از این لحاظ بررسی کنید می‌فهمید که کردها به عنوان یک نماد قدرتمند حقیقی؛ هم برای خودشان و هم در مبارزه با داعش تبدیل شدند و باید به این موضوع اشاره کرد که چرا این موضوع در مناطق سنی و شیعه به وجود نیامد؟ به طوری که در عراق، حشد الشعبی‌ها به وجود آمدند و نتایج مثبتی خصوصاً در مناطق تکریت و سامرا به دست آوردند ولی بعد از آن، سکوت در این جریان حاکم شد که البته دلایل خودش را دارد.

نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در ایران در تشریح بیانات مقامات نظامی آمریکا در خصوص بحث تجزیه عراق عنوان کرد: به طور کلی و با توجه به اینکه مناطق سنی، شیعه و کُرد در عراق وجود دارند، باید بگویم که دولت بغداد درصدد است تا یک وحدتی را در عراق به وجود آورد و به نظر سخنان مقام‌های نظامی ایالات متحده به این دلیل بوده که اگر این مناطق فدرالی شوند هر بخش مسئولیت دفاع مناطق خود در برابر داعش را به عهده خواهد داشت برای نمونه اگر منطقه سنی در اختیار اهل سنت باشد آن وقت مشخص خواهد شد که مسئولیت بر عهده چه کسی خواهد بود. اما امروز هر اتفاقی که در عراق بیافتد مسئولیت آن بر عهده فرمانده کل نیروی زمینی و ارتش عراق و همچنین بر عهده سیاست دولت عراق خواهد بود و در جبهه جنگ، هر شکستی که باشد به آنها برمی‌گردد. حقیقت این است که اقوام در مبارزه با داعش نقش و مسئولیت دارند اما این مسئولیت را انجام نمی‌دهند و نقش اساسی خود را ایفا نمی‌کنند. به نظرم تفکرات "ریموند اودیرنو" رئیس سابق ستاد ارتش آمریکا را می‌توان از حیث نظامی بررسی کرد؛ چراکه وی دیپلمات یا فردی سیاسی نیست و تنها یونیفرم پوش نظامی است و نظر خود را بازگو می‌کند و نظر اصلی و نهایی را وزارت خارجه آمریکا اعلام می‌کند که توسط سخنگوی این وزارتخانه منتشر می‌شود، لذا ما نباید یک نظری را تحلیل کنیم که از پایه و اساس باطل است.

وی با اشاره به انتخابات آینده ترکیه و چالشی که میان دولت اردوغان با احزاب کردی در این کشور به وجود آمده است بیان داشت: به نظرم امروز پ.ک.ک به عنوان یک تشکیلات کردی در ترکیه، خودش را نماد و نماینده کردهای ترکیه اعلام کرده که در چارچوب کُرد و کردستان خود را مطرح کرده است. در ترکیه تشکیلات ترکی به نام حزب دموکراتیک خلق‌ها ( H.D.P ) وجود دارد که اکثریت آنها کُرد هستند و عده‌ای بر این عقیده‌اند که پ.ک.ک شاخه نظامی و حزب دموکراتیک شاخه سیاسی هستند.

دباغ در تشریح و توصیف حادثه انتحاری شهر سوروچ و کشته‌شدن تعدادی از کردها در این حادثه تصریح کرد: متأسفانه مسأله سوروچ یک توطئه برنامه‌ریزی شده بود تا بتوانند شعله این آتش را بر افروخته کنند. چراکه اگر دو پلیس در نقطه‌ای از ترکیه کشته می‌شوند یا یک انفجاری در مکانی به وقوع می‌پیوندد، مسئولان حقیقی باید برای مقابله با ناامنی به فکر خنثی‌سازی ناامنی و توطئه باشند نه اینکه به آن دامن بزنند و به نظرم ترکیه در بازی‌های اخیر سیاسی خود شکست خورد. یعنی پس از اینکه در موضوع کردها در ترکیه شکست خورد، چالش دیگری را پیش‌روی خود می‌بیند که آن‌هم مسأله انتخابات آینده خواهد بود. بنابراین در این وضعیت باید یک بحرانی خلق می‌شد تا ترکیه بتواند شکست‌های خود را پرده‌پوشی کند. بخش دیگر این موضوع؛ در ترس مقام‌های ترکیه از کودتای ارتش این کشور نهفته شده است. به گونه‌ای که در قدیم‌الایام سابقه‌ای از کودتای ارتش ترکیه وجود داشت. در این بین حزب عدالت و توسعه ( A.K.P) نتوانست دولت تشکیل دهد و پیروزی به دست بیاورد و در نتیجه یک بازی دیگری را کلید می‌زند تا بتواند در آینده از آن بهره‌برداری کند. یعنی از اتفاقات به وجود آمده به نفع خود در انتخابات استفاده کند و یا اینکه همین اوضاع بحرانی را به پیش ببرد تا به این بهانه در انتخابات حرفی برای گفتن داشته باشد. به همین دلیل حزب اردوغان فکر کرده است که به یک نحوی از طریق مذاکره با  (M.H.P) حزب حرکت ملیو حزب دموکراتیک خلق  (H.D.P) و حزب جمهوری‌خواه خلق (C.H.P ) می‌توانند این موضوع را خصوصاً به حزب حرکت ملی  (M.H.P) بفهماند که با کردها مذاکره و آشتی کرده است و این موضوع را خلاف سیاست‌های اردوغان می‌دانند. به بیانی دیگر حرف اصلی حزب دموکراتیک خلق‌ها این است که باید با کردها مذاکره شود و دو حزب جمهوری‌خواه خلق و حزب حرکت ملی مشترکاً بر این عقیده‌اند که حزب عدالت و توسعه به داعش کمک می‌کند. در اینجا اردوغان و حزبش درصدد این است تا آرایی که از این احزاب به سمت آنها سرازیر شده است را مجدداً و به تنهایی به سمت خود بازگرداند تا بتواند یک دولت تک حزبی را به وجود آورد و با توجه به صحبت‌های اخیر احمد داوود اوغلو باید گفت که ترکها درصدد به وجود آوردن امپراتوری عثمانی هستند و تا زمانی که دولت ترکیه تک حزبی نشود نمی‌توانند این ایده را عملی کنند.

وی در بیان جایگاه آینده کردها در نظام سیاسی ترکیه اعلام کرد: به مسأله کردها باید در یک چارچوب کلی در منطقه نگاه شود. یعنی موضوع کردها در سوریه، عراق و ترکیه؛ تماماً باید در یک قالب بررسی شود و باید بدانیم کردها در منطقه حضور دارند و در هر نقطه‌ای که حضور آنها بیشتر باشد امنیت هم بیشتر خواهد شد. در سیاست کُردی تنها این موضوع مطرح است که در چارچوب قانون اساسی باید فعالیت شود تا درخواست مردم به دولت‌های مرکزی برسد. یعنی در عراق، ما هیچ وقت نگفتیم که کاملاً می‌خواهیم اعلام استقلال کنیم و زمانی که مشکلات کردها در سوریه و ترکیه حل و فصل شود؛ مسلماً در اوضاع عراق مفید خواهد بود. لذا باید بگوییم که کردها در به روی کارآمدن دولت فعلی عراق نقش بسزایی داشته‌اند. به همین دلیل می‌توان گفت که شاید در انتخابات آینده ترکیه، کردها بتوانند آراء زیادی را به خود اختصاص دهند. چراکه کردهایی که در حزب عدالت و توسعه حضور داشتند در این فکر بودند که قرار است دولت آینده ترکیه، کردها را هم در نظر بگیرد و به همین جهت دیدیم که عده‌ای از احزاب کُرد به نفع حزب اردوغان تبلیغات کردند و دلیلشان هم این بود که با یک دولت مرکزی قدرتمند طرف هستند که با کردها آشتی خواهد کرد و حتماً می‌تواند کردها را پوشش دهد. لذا به نظرم در انتخابات بعدی ترکیه آرایی که از سمت کردها به حزب "آک پارتی" سرازیر شد؛ به سمت همان احزاب کُردی باز‌ می‌گردد و در حالت کنونی اگر از جنگ دور شویم و به سمت آشتی برویم منفعت آن برای تمامی اقوام و احزاب خواهد بود.

نماینده اقلیم کردستان عراق در توصیف وضعیت فعلی در کوبانی بیان داشت: جنگ روانی که داعش علیه مردم کُرد و خصوصاً ساکنان کوبانی انجام داد در حالت فعلی به سمت خودش بازگشته است. داعش در زمانی که به کوبانی حمله کرد در اوج قدرت بود و مقاومت مردم کوبانی یک مدلی از ترس را در داخل داعش به وجود آورد و در حالت فعلی مقاومت کردها در عراق و حتی در کوبانی به اوج خود رسیده است؛ اما در گذشته به این شکل نبود و دلیلش هم این است که در گذشته همکاری‌های بین‌المللی نداشتیم اما در حالت فعلی همکاری‌ها و ارتباطات بین‌المللی داریم و به همین دلیل حتی در داخل عراق تا حدی در منطقه کردها آن رعب و ترسی که داعش در آنجا به وجود آورده بود از بین رفته و حتی برعکس این ماجرا در آنجا حاکم است.

 وی با تأکید بر مثبت‌ بودن طرح اصلاحات عراق که از سوی نخست‌وزیر این کشور مطرح شده است خاطرنشان کرد: هر طرحی که به عنوان طرح مبارزه با فساد مطرح می‌شود باید آن را مثبت ارزیابی کنیم. به نظرم حیدر العبادی شجاعت به خرج داد و طرح را اعلام کرد. ولی متأسفانه اگر این طرح را قبلاً با هماهنگی گروه‌هایی که در تشکیل دولت العبادی حضور داشتند، مطرح می‌کردند قدرت بیشتری پیدا می‌کرد. امروز ما شاهد یک نارضایتی در عراق هستیم که تنها مربوط به سنی‌ها یا کُردها نمی‌شود و حتی شیعه‌ها را در برمی‌گیرد و اتفاقاتی که پیش آمده پرسش‌هایی را به وجود می‌آورد که در اجرای این طرح، از چه کسی مشاوره یا راهنمایی گرفته شده است و اصولاً هدف اصلی این طرح چیست و اینکه آیا این طرح یک کودتا است یا یک طرح اصلاحاتی؟ به نظرم در هفته‌های آینده شاید مشکلات خیلی بزرگی در عراق به وجود آید و به نوعی یک تصادف سیاسی را شاهد باشیم.

دباغ افزود: طرح اصلاحاتی و ماهیت آن، یک طرح خوبی است اما باید به یاد داشته باشیم که این طرح تنها با اعلام تبلیغاتی یا تأیید چند نفر اجرایی نمی‌شود و باید ابزار حسن انجام این کار در دست گرفته شود. از این‌رو باید بگویم که جایگاه کُردها باید در این اصلاحات مشخص شود و باید بدانیم که ما کجای این اصلاحات قرار گرفته‌ایم و باید کجا باشیم؟ لذا باید این موضوع را مطرح کرد که در تمامی دنیا و مخصوصاً در کشور خودمان زمانی که پروژه اصلاحی مطرح می‌شود در اقصی نقاط کشور تأثیرگذار خواهد بود و اگر ناامنی ایجاد شود به مناطق دیگر هم سرایت خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه این طرح می‌بایست قبل از اعلام رسمی از سوی نخست‌وزیر عراق بیشتر بررسی می‌شد، گفت: به این دلیل باید بگویم که طرح اصلاحی، در کل برنامه خوبی است اما به نظر می‌آید که  العبادی دچار یک اشتباه شده است. یعنی قبل از اعلام این طرح، می‌بایست با نیروها و جناح‌های اساسی و اصلی کشور مشورت و صحبت می‌کرد و بعد از آن طرح اصلاحات را اعلام ‌می‌کرد. همه می‌گویند اصلاحات و مبارزه با فساد خوب است اما آن‌چیزی که در این بین مطرح خواهد بود این است که جمعیت کردهای عراق شریک دولت این کشور هستند و برای تشکیل آن مشارکت کرده‌اند و باید بدانیم وقتی که اعلام می‌کنند وزراء باید کم شوند، سه وزیر کُرد در این میان وجود دارند و حتی در میان معاونانی که قرار است برکنار شوند یا اینکه از جمعیت آنها کاسته شود، عده‌ای کُرد و حتی سنی وجود دارند لذا باید به این موضوع توجه داشت که باید بررسی شود که نقش احزابی که در تشکیل دولت کمک کرده‌اند، چه خواهد شد؟

دباغ در پایان تصریح کرد: موضوع دیگر این است که تعریف سیاستمدار باید مشخص باشد و سیاستمدار به شخصی می‌گویند که تجربه سیاسی در شکست و پیروزی را دارا است و نباید از کسی که در گوشه خانه نشسته است، مشاوره سیاسی گرفت. مشاور یا رایزن سیاسی باید تجربه کاری و آکادمیک داشته باشد تا بتواند تصمیم درست را اتخاذ و نهایتاً آن را طرح کند. بنابراین نمی‌توان در ابتدا یک تصمیم را اتخاذ و اجرایی کرد و پس از آن بیاییم از دیگران هم نظر بخواهیم و به نظرم باید از کسانی استفاده شود که علاوه بر اوضاع داخلی به اوضاع خارجی هم اشراف داشته باشند.

سوتیترهای گفت‌و‌گوی خبرگزاری ایلنا با «ناظم دباغ»:

بعد از حضور داعش در عراق، شرایط جغرافیای سیاسی عراق بیش از پیش تغییر پیدا کرد. یعنی اقلیم کردستان از عراق یک فاصله‌‌ای پیدا کرد و این فاصله 1050 کیلومتری به عنوان طول جبهه‌های داعش باعث شد تا یک خلأ و فاصله‌ای بین اقلیم کردستان و عراق به وجود آید که تنها یک طرف این قضیه حضور داعش در عراق است.

موضوع این است که باید دید، تسنن در کدام بخش از این مبارزه قرار دارد؟ یعنی باید دید که آیا سنی‌ها می‌خواهند با داعش و القاعده و به طور کلی تروریسم مبارزه کنند یا نه؟ اگر هم نیرویی از سمت آنها وجود دارد در کجای نقشه مقابله با تروریسم قرار دارد و چه زمانی می‌خواهد این نیرو را فعال کند؟ در هر صورت آن‌چیزی که مسلم خواهد بود این است که در هر منطقه‌ای که اقدام به مبارزه و جنگیدن شروع شود و در آن نقطه، طرفدار واقعی نداشته باشید بدون شک پیروزی حاصل نخواهد شد.

به هر ترتیب باید بگوییم که مشکل کردی در ترکیه وجود دارد چراکه اگر چنین مشکلی وجود نداشت دولت ترکیه رسماً اعلام نمی‌کرد که حقوق کردها را بررسی می‌کنیم و مذاکرات آشتی با آنها انجام می‌دهیم. پس باید توجه داشت زمانی که این اظهارات را بیان می‌کنیم دیگر نمی‌توان عکس آن را از یک زاویه دیگر بازگو کنیم.

شاید قبل از انتخابات، ما شاهد یک جنگ یا درگیری دیگری باشیم که دلیلش هم این است تا به مردم ترکیه بفهماند که ناامنی توسط پ.ک.ک در ترکیه به وجود آمده است و تمامی تقصیرها را به گردن کردها بیاندازد. برای همین صراحتاً باید بگوییم که سیاست‌های اردوغان در این موضوع پیروز نخواهد شد.

خوشبختانه تا امروز مناطقی که کردها آنجا را آزاد کرده‌اند با ثبات مانده است و البته این مناطق چندین مرتبه از سمت داعش مورد حمله قرار گرفتند؛ اما نتوانستند به آنها دسترسی پیدا کنند و تنها حمله‌هایی را صورت می‌دهند و تعدادی کشته می‌دهند و مجدداً به عقب باز می‌گردند.

زمانی که می‌گویند معاون رئیس‌جمهوری را برکنار می‌کنیم باید قانون اساسی را هم مدنظر قرار بدهند نه اینکه به صورت دستوری این کار را صورت دهند چراکه قانون اساسی کشور این اجازه را به رئیس‌جمهوری داده است تا برای خود معاونانی به هر تعداد اختیار کند اما اینکه آنها را به اختیار خود برکنار کنیم به نظرم یک نوع مخالفت با قانون است. به همین دلیل باید با گروه‌های سیاسی مذاکره می‌کردند.

گفت‌وگو: فرشاد گلزاری    

 زمانی که صدام در عراق حکومت می‌کرد، حزب بعث عراق روی کار آمده بود؛ تفکراتی در آن زمان در حزب بعث رشد کرد و در سوریه نیز سلفی‌ها و تکفیری‌ها نیز در قالب تشكیلاتی خاص متحد شدند و همین تفکرات بعثی‌ها بین این اتحاد حاکم شد و وحدتی را میان تروریست‌ها در سوریه و عراق به وجود آورد و دولت خود را «دولت اسلامی عراق و شام» یعنی داعش نام‌گذاری کردند.

نماینده اقلیم كردستان عراق با تشریح دلایل و ریشه‌های شكل‌گیری گروه تروریستی داعش، تشكیل ائتلافی علیه این گروه تروریستی را بهانه‌ای برای ورود مجدد به عراق ارزیابی كرده است. او معتقد است كه آمریکا سه تجربه یا راهکار را برای ورود به عراق تجربه کرده است: تجربه اول آنها جنگ خلیج ‌فارس علیه صدام بود، تجربه دوم بیرون راندن «نوری مالکی» از عراق بود و تجربه سوم حمله به داعش است.

«ناظم عمر دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری ایلنا درباره اهداف پنهان پیدایش داعش گفت: داعش چیزی نیست که خود به یک باره به‌وجود آمده یا ظهور کرده باشد بلکه عواملی بوده تا داعش را حمایت کند و فضایی هم بوده که در آن رشد کند؛ در سوریه و عراق این فضای مناسب مهیا بوده است و جدای از این مطلب، دنیای امروز دنیای منافع است و هر کشوری سعی دارد تا منطقه را زیر نظر و سلطه خودش بگیرد و مخصوصا دو عامل اقتصادی و انرژی عواملی هستند که برای حضور در منطقه مهم و حائز اهمیت هستند.

وی با تأکید بر این که در تاریخ نیز به این مسائل به وضوح اشاره شده است، گفت: زمانی که حزب عدالت در ترکیه به ریاست «رجب طیب اردوغان» قدرت را به دست گرفت، شاهد سیاستی هستیم که در آن سنت‌گرایی وجود داشته و این سنت‌گرایی باعث شده است که نزدیکی خاصی بین ترکیه، قطر و عربستان سعودی نیز به وجود آید و در مقابل آنها نیز شیعه قرار دارد که منافع هر کدام متفاوت است.

دباغ با اشاره به گذشته عراق در ارتباط با زمینه‌های تشکیل داعش در منطقه گفت: زمانی که صدام در عراق حکومت می‌کرد، حزب بعث عراق روی کار آمده بود؛ تفکراتی در آن زمان در حزب بعث رشد کرد و در سوریه نیز سلفی‌ها و تکفیری‌‌ها در قالب برخی تشكیلات خاص متحد شدند و همین تفکرات بعثی‌ها بین این اتحاد حاکم شد و وحدتی را میان تروریست‌ها در سوریه و عراق به وجود آورد و دولت خود را «دولت اسلامی عراق و شام» یعنی داعش نام‌گذاری کردند اما کشورهای منطقه در ارتباط با موضع‌گیری در برابر این گروهک تروریستی حول دو محور می‌گردند: یعنی یا با داعش همکار هستند یا در مبارزه با این گروه هستند و نمی‌توانیم بگوییم کشوری بی‌طرف باشد و عملکرد هر کشوری در این چارچوب، گویای سیاست‌های آن کشور است یعنی یا با داعش هستند یا مخالف آنها هستند.

نماینده اقلیم کردستان عراق در ادامه تصریح کرد: داعش پدیده‌ای منفی است و شبه‌نظامیان فعال در این گروه تنها محدود به عراق یا سوریه نیستند و افراد بیش از 70 کشور دنیا در آن عضویت دارند و این عمل بدون نقشه و نگرش خاصی صورت نمی‌پذیرد چرا که داعش برای تغییر جغرافیای سیاسی منطقه پدید آمده است و یکی از اهداف آنها کردها هستند و همانطور که در تاریخ نیز آمده است؛ کردستان فقط یک کردستان بود و بعداً تقسیم شد. سیاست بر این بود که ارامنه را به میان منطقه جغرافیایی کردها بیاورند که متأسفانه آن طور که در تاریخ نیز ثبت و ضبط شده است، جنگی میان ترک‌ها و ارامنه و کردها به وجود آمد که می‌توان به کشتار ارامنه توسط ترک‌ها اشاره كرد و هم اکنون نیز اگر ریزتر نگاه کنیم، می‌بینیم که موقعیت داعش در میان عراق و سوریه و ترکیه قرار گرفته است یعنی به دنبال این هستند که کردستان عراق و سوریه را از لحاظ جغرافیایی از هم دور کنند. بعد از شرایط سوریه، از تجربیاتی که در کردستان عراق ممکن است ایجاد شود، هراس وجود دارد و به همین دلیل کوبانی در وسط جغرافیای فعلی داعش قرار گرفته است که از سه طرف به داعش و از یک طرف به ترکیه ختم می‌شود و تصورشان این بود که این ناحیه نقطه ضعف منطقه است و به راحتی می‌توانند آن را تصرف کنند اما روحیه و مقاومت شهروندان کوبانی این معادله را بر هم زد.

وی درباره بمباران‌های مواضع داعش توسط آمریکا به ایلنا گفت: آمریکا در صرف هزینه‌های خود به نفعش است که از بمباران هوایی استفاده کند تا اینکه بخواهد در منطقه نیرو وارد کند چراکه زمانی که یک پیكر یك سرباز وارد شهری در آمریکا می‌شود، نوعی هیجان و اعتراض را به همراه خود وارد آن شهر می‌کند و این پرسش سریعاً مطرح می‌شود که چرا باید فرزندان ما در عراق کشته شوند که اوضاع کنونی آمریکا پذیرای این شوک روانی نخواهد بود اما تسلیحات یا همان بمباران هوایی یک شیء مادی است و به طبع مخاطراتی را هم در بر نخواهد داشت و این دلیلی شد تا تسلیحات و لوازم پزشکی به کردهای کوبانی تحویل داده شود اما پس از دخالت آمریکا به ویژه در کوبانی؛ ترکیه سریعاً به فکر فرو رفت که چرا این کمک‌ها را نباید از طریق آنها و از کانال آنها به کوبانی رساند و به نوعی منفعت خود را خواستار است مثلاً همین چند روز گذشته اردوغان گفت كه نباید اسلحه به پ‌.ك‌.ك برسد اما در همان ترکیه وزیر خارجه این کشور می‌گوید كه ما اجازه می دهیم نیروهای پیشمرگه اربیل یعنی نیروهای اقلیم کردستان به دلیل اینکه جزء یک سیستم قانونی هستند، از راه ترکیه به کوبانی ورود کنند و دلیل این موضوع هم این است که می‌خواهند نیروهایی وارد شوند که اسلحه دستشان نماند و هر موقع که خواستند ارسال اسلحه به کوبانی را قطع کنند اما دلیل دیگر آن است که ترکیه عضو ناتو است و زمانی که عضو ناتو باشد، می‌بایست پایبند یک سری از قوانین و مقررات ناتو باشد و زمانی که کل کشورهای عضو ناتو از ترکیه می‌خواهند که نقش خود را در مقابله با داعش مشخص کند؛ ترکیه منافع خود را در این موضوع می‌سنجد که بتواند توازن در هر دو طرف را رعایت کند یعنی هم مبارز در مقابل داعش است و هم همکار با داعش و تاکنون نیز کلمه داعش را به زبان نیاورده و تأكید می‌كند كه ما در مقابله و مبارزه با تروریسم همکاری می‌کنیم اما ترور و تروریسم باید مشخص شود و نباید کلی‌گویی شود. به همین دلیل بارزانی خواستار آن شد كه با باز شدن راهی به مردم کوبانی کمک شود و باید به این نکته توجه داشت که کوبانی به پشتوانه مردمش، کوبانی است و مردم کوبانی کردها هستند و به این دلیل حکومت اقلیم کردستان در چارچوب سیاست‌ها و منافع و همچنین قانون اساسی خود، اقدام به ارسال کمک کرد به طوری که خود بارزانی به عنوان فرمانده قوای مسلح کردستان با تأیید پارلمان کردستان تصویب كرد که تعدادی از نیروهای قدرتمند پیشمرگه کُرد به کوبانی اعزام شوند.

موضوع بعدی بحث هم‌پیمانی و ائتلاف ضد داعش است که خیلی از کشورهای عربی همانطور که به داعش کمک می‌کنند، علیه این گروه نیز با آمریکا همکاری می‌کنند یعنی یک سیاست دو پهلو دارند اما کشور ایران در این هم‌پیمانی عضو نیست ولی به صورت قاطع همکاری خود را با دولت عراق در راستای مبارزه با تروریسم اعلام کرده است چراکه از هیچ کمکی برای مبارزه با تروریسم دریغ نکرده است.

دباغ با بیان این‌که ائتلاف و هم پیمانی‌ها در راستای ریشه‌کنی داعش از منطقه باید جدی باشد، گفت: برای نابودی داعش در منطقه می‌بایست ریشه این گروه از بنیان قطع شود مانند قطع منابع مالی و انسانی و پشتیبانی این گروه چراکه بیش از یک سوم زمین عراق مانند سامرا، فلوجه، نینوا، تکریت و دیگر استان‌ها در اختیار این گروه تروریستی است و با کمی دقت می‌توان تجهیزات به روز دنیا اعم از خودروهای مدل 2014 و 2015 میلادی و همچنین آخرین تسلیحات نظامی را در دستان عناصر این گروه دید و همین امکانات باعث شده که امروز در استان‌هایی مانند فلوجه، الانبار، سامرا و به طور کلی جبهه‌ای به طول هزار و 400 کیلومتر را زیر آتش درگیری‌ها و حملات خود ببرد و از همین عوامل می‌توان فهمید که مسلماً این فعالیت‌ها توسط یک گروه پارتیزانی و چریکی صورت نمی‌گیرد بلکه کار یک دولت است به همین دلیل اگر ملاحظه کنید، داعش در صدد تصرف کردستان بود و اگر این اتفاق می‌افتاد، نتیجه دیگری در راه بود یعنی اگر پایشان به کردستان باز می‌شد، دسترسی به کوه ها و حتی منابع طبیعی رخ می‌داد که این خود یک خطر بسیار بزرگی در منطقه محسوب می‌شود و زمین جغرافیایی آنها قرار بود وسیع‌تر شود از این رو مقاومت در کردستان به وجود آمد و همین مقاومت نیز در کوبانی مشهود شد و نمادی از ایستادگی مردم کُرد را به نمایش گذاشت.

وی ادامه داد: ترکیه در روند تحولات سوریه نقش دارد به طوری که روزی اردوغان از متحدان با سوریه بشمار می‌رفت اما کمی بعد از آن، زمانی که «احمد داوود اوغلو: وزیر خارجه شد، بیان کرد: تا چند ماه دیگر دولت «بشار اسد» سقوط خواهد کرد و ائتلافی علیه بشار به وجود آوردند که در این نیز موفقیتی كسب نكردند و خلاف این عمل اجرا شد و به موازات این نیز یک سری احزاب و بخش‌ها تشکیل شد که یکی از آنها کردها بودند و ترکیه نیز از این موضوع ناراحت بود ولی همچنان بعد از 3 سال باز هم بشار اسد پابرجاست و در انتخابات نیز پیروز میدان شد و این باعث شد تا برخی تغییرات در سیاست به وجود آید وحتی نظرات آمریکایی‌ها وسعودی‌ها تغییر پیدا کرد و دیگر گزینه تغییر نظامی مطرح نشد و گزینه تغییر بشار اسد به میان آمد که قبلاً تغییر نظام سوریه بود و بعد از آن نیز امروزه آمریکایی‌ها می‌گویند كه باید دنبال راه حلی سیاسی باشیم و ترکیه می‌خواهد به شرایط قبل از این موضوع بازگردد و منافعش را حفظ کند و به نوعی به دنبال راهکار برای برآورده کردن نیازهای گذشته خود است.

وی در انتها با اشاره به تجربیات گذشته آمریکا از حضور در عراق، درباره ورود مجدد آنها به این کشور، گفت كه آمریکا سه تجربه یا راهکار را برای ورود به عراق تجربه کرده است: تجربه اول آنها جنگ خلیج‌فارس علیه صدام بود، تجربه دوم بیرون راندن «نوری مالکی» از عراق بود و تجربه سوم حمله به داعش است که ترکیه نیز اجازه استفاده از پایگاه ناتو که در خاک کشورش است را برای حمله به داعش صادر نکرد و باید گفت که آمریکا گام‌های خود را برای ورود مجدد به عراق برداشته است اما این را باید بدانند که مردم عراق و همچنین پیشمرگه‌های کرد هیچ گاه اجازه دخالت مجدد و دست‌اندازی به کردستان و عراق را نخواهند داد به طوریکه هم‌اکنون زنان کرد نیز دوش به دوش مردانشان در مبارزه علیه داعش حضور دارند و همین خود نمادی از مقاومت و ایثار را در کوبانی پایه گذاشته است.